ЁЯХп️рд░ोрдЬ рдкूрд░े рднाрд░рдд рдоें рдХिрддрдиे рдорд╣िрд▓ा рдЕрдкрд░ाрдз рдХे рдХैрд╕ рд╣ोрддे рд╣ै?

рднाрд░рдд рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдмрдв़рддे рдЕрдкрд░ाрдз: рдПрдХ рдЪिंрддाрдЬрдирдХ рдпрдеाрд░्рде

рднाрд░рдд рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдмрдв़рддे рдЕрдкрд░ाрдз: рдПрдХ рдЪिंрддाрдЬрдирдХ рдпрдеाрд░्рде

1. рднूрдоिрдХा

рднाрд░рдд рдоें рдорд╣िрд▓ा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдЖрдЬ рднी рдПрдХ рдЧंрднीрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рдФрд░ рдиैрддिрдХ рдоुрдж्рджा рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЪाрд╣े рд╡рд╣ рд╢рд╣рд░ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ो рдпा рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЗрд▓ाрдХा, рдорд╣िрд▓ाрдПं рд╣рд░ рджिрди рдХिрд╕ी рди рдХिрд╕ी рд░ूрдк рдоें рд╣िंрд╕ा, рдЙрдд्рдкीрдб़рди, рдФрд░ рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХा рд╢िрдХाрд░ рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ैं। рдпрд╣ рд▓ेрдЦ рддрде्рдпों, рдЖंрдХрдб़ों рдФрд░ рд╕ुрдЭाрд╡ों рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдзों рдХा рдЧрд╣рди рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

2. рдорд╣िрд▓ा рдЕрдкрд░ाрдз: рдкрд░िрднाрд╖ा рдФрд░ рдк्рд░рдХाрд░

  • рдШрд░ेрд▓ू рд╣िंрд╕ा / рджрд╣ेрдЬ рдЙрдд्рдкीрдб़рди
  • рдмрд▓ाрдд्рдХाрд░
  • рдЫेрдб़рдЫाрдб़ рдФрд░ рдпौрди рдЙрдд्рдкीрдб़рди
  • рдоाрдирд╡ рддрд╕्рдХрд░ी рдФрд░ рдЕрдкрд╣рд░рдг
  • рдПрд╕िрдб рдЕрдЯैрдХ
  • рд╕ाрдЗрдмрд░ рдХ्рд░ाрдЗрдо
  • рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдЕрднрдж्рд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░

3. NCRB рдХे рдЖंрдХрдб़े рдФрд░ рд░िрдкोрд░्рдЯ

2022 рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдХुрд▓ 4,45,256 рдЕрдкрд░ाрдз рджрд░्рдЬ рд╣ुрдП, рдпाрдиी рдк्рд░рддिрджिрди рдФрд╕рддрди 1,220 рдоाрдорд▓े। 2021 рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдЗрд╕рдоें 4% рдХी рд╡ृрдж्рдзि рджेрдЦी рдЧрдИ।

рддрдд्рд╡рдЖंрдХрдб़ा (2022)
рдХुрд▓ рдоाрдорд▓े4,45,256
рдк्рд░рддिрджिрди рдФрд╕рдд1,220
рдмрд▓ाрдд्рдХाрд░~32,000
рдХ्рд░ूрд░рддा (рдкрддि/рд╕рд╕ुрд░ाрд▓)31–38%
рдЕрдкрд╣рд░рдг19–23%
рд▓рдЬ्рдЬा рднंрдЧ18–23%

4. рд░ाрдЬ्рдпрд╡ाрд░ рд╕्рдеिрддि

рдХुрдЫ рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдорд╣िрд▓ाрдУं рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЕрдкрд░ाрдз рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд╣ैं:

  • рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢: 65,743
  • рдорд╣ाрд░ाрд╖्рдЯ्рд░: 45,331
  • рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди: 45,058
  • рдкрд╢्рдЪिрдо рдмंрдЧाрд▓: 34,738
  • рдордз्рдп рдк्рд░рджेрд╢: 32,765

рджिрд▓्рд▓ी рдХी рдЕрдкрд░ाрдз рджрд░: рдк्рд░рддि 1 рд▓ाрдЦ рдорд╣िрд▓ाрдУं рдкрд░ 144.4, рдЬрдмрдХि рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдФрд╕рдд 66.4 рд╣ै।

5. рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрдкрд░ाрдз рдФрд░ рдЙрджाрд╣рд░рдг

рдШрд░ेрд▓ू рд╣िंрд╕ा

рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдоाрдорд▓े рдЗрд╕ी рд╢्рд░ेрдгी рдХे рд╣ैं। рд░िрдкोрд░्рдЯ рдХрд░рдиे рд╕े рдбрд░ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рджрдмाрд╡ рдорд╣िрд▓ाрдПं рдЪुрдк рд░рд╣рддी рд╣ैं।

рдмрд▓ाрдд्рдХाрд░ рдФрд░ рдпौрди рд╣िंрд╕ा

рд╣рд░ рджिрди рдФрд╕рддрди 88 рдоाрдорд▓े рджрд░्рдЬ। рдЕрдзिрдХрддрд░ рдоाрдорд▓ों рдоें рдЖрд░ोрдкी рдкीрдб़िрддा рдХा рдЬाрдирдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ोрддा рд╣ै।

рд╕ाрдЗрдмрд░ рдЕрдкрд░ाрдз

рдорд╣िрд▓ाрдУं рдкрд░ рдСрдирд▓ाрдЗрди рдЙрдд्рдкीрдб़рди, рдоॉрд░्рдлिंрдЧ, рдЕрд╢्рд▓ीрд▓рддा рдлैрд▓ाрдиा рдЖрдо рд╣ै।

6. рди्рдпाрдп рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХी рд╕्рдеिрддि

рд╕िрд░्рдл 23–34% рдоाрдорд▓ों рдоें рджोрд╖ рд╕िрдж्рдзि। 90% рд╕े рдЕрдзिрдХ рдоाрдорд▓े рд▓ंрдмिрдд। рди्рдпाрдп рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдзीрдоी рдФрд░ рдЬрдЯिрд▓।

7. рд╕рд░рдХाрд░ рдФрд░ рдХाрдиूрдиी рдк्рд░рдпाрд╕

  • рджрд╣ेрдЬ рдиिрд╖ेрдз рдЕрдзिрдиिрдпрдо (1961)
  • рдШрд░ेрд▓ू рд╣िंрд╕ा рд╕े рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдЕрдзिрдиिрдпрдо (2005)
  • рдзाрд░ा 376 (рдмрд▓ाрдд्рдХाрд░ рдХाрдиूрди)
  • POCSO рдЕрдзिрдиिрдпрдо (рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП)
  • IT рдПрдХ्рдЯ (рд╕ाрдЗрдмрд░ рдЕрдкрд░ाрдз)
  • рдиाрд░ी рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдпोрдЬрдиाрдПं: Nirbhaya Fund, One Stop Center

8. рд╕рдоाрдзाрди рдФрд░ рд╕ुрдЭाрд╡

  • рд▓ैंрдЧिрдХ рд╢िрдХ्рд╖ा рдФрд░ рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा
  • Fast Track Courts рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрдв़ाрдиा
  • рдорд╣िрд▓ा рдкुрд▓िрд╕ рдмрд▓ рдФрд░ рдЯ्рд░ेрдиिंрдЧ
  • рд╕ाрдЗрдмрд░ рдЕрдкрд░ाрдз рд░ोрдХрдеाрдо рдЯीрдоें
  • рд╕рдоाрдЬ рдоें рдоाрдирд╕िрдХрддा рдоें рдмрджрд▓ाрд╡

9. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖

рдорд╣िрд▓ा рдЕрдкрд░ाрдз рд╕рдоाрдЬ рдХी рдЪेрддрдиा рдкрд░ рдЪोрдЯ рд╣ै। рдХाрдиूрди рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ рджोрдиों рдХो рдПрдХрдЬुрдЯ рд╣ोрдХрд░ рдорд╣िрд▓ा рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा। рдХेрд╡рд▓ рдХрдаोрд░ рдХाрдиूрди рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдордЬрдмूрдд рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕рдорд░्рдерди рднी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।

рд▓ेрдЦрдХ: Keep Information User |© 2025 рд╣рдоेрд╢ा рдЖрдкрдХे рд╕ाрде

рд╕्рд░ोрдд: NCRB рд░िрдкोрд░्рдЯ, The Tribune, The Hindu, Outlook India, Times of India

рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ