ЁЯМЩ рдиींрдж рдиा рдкूрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рдиुрдХрд╕ाрди рдФрд░ рдиींрдж рдкूрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рдлाрдпрджे
рдиींрдж рдкूрд░ी рдХрд░рдиे рдХे рдлाрдпрджे рдФрд░ рдиींрдж рдкूрд░ी рди рд╣ोрдиे рдХे рдиुрдХрд╕ाрди
рднूрдоिрдХा
рдоाрдирд╡ рдЬीрд╡рди рдоें рдиींрдж рдХा рдорд╣рдд्рд╡ рдЙрддрдиा рд╣ी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдЬिрддрдиा рднोрдЬрди, рдкाрдиी рдФрд░ рд╡ाрдпु рдХा। рдиींрдж рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХो рдкुрдиः рдКрд░्рдЬाрд╡ाрди рдмрдиाрдиे рдХा рдПрдХ рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рддрд░ीрдХा рд╣ै। рдЖрдЬ рдХी рддेрдЬ़ рд░рдл्рддाрд░ рдЬीрд╡рдирд╢ैрд▓ी рдоें рд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рдХाрдо, рд╕ोрд╢рд▓ рдоीрдбिрдпा, рдкрдв़ाрдИ, рдордиोрд░ंрдЬрди рдпा рддрдиाрд╡ рдХे рдЪрд▓рддे рдиींрдж рдХो рдирдЬрд░рдЕंрджाрдЬ рдХрд░рдиे рд▓рдЧे рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рдХ्рдпा рдЖрдк рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рдиींрдж рдкूрд░ी рди рд╣ोрдиा рдЖрдкрдХे рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ, рднाрд╡рдиाрдд्рдордХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдЧंрднीрд░ рдк्рд░рднाрд╡ рдбाрд▓ рд╕рдХрддा рд╣ै? рджूрд╕рд░ी рдУрд░, рдиिрдпрдоिрдд рдФрд░ рдкрд░्рдпाрдк्рдд рдиींрдж рди рдХेрд╡рд▓ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХो рдмрдиाрдП рд░рдЦрддी рд╣ै рдмрд▓्рдХि рдЬीрд╡рди рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХो рднी рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрддी рд╣ै।
1. рдиींрдж рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдХ्рдпों рд╣ै?
рдиींрдж рдХोрдИ рдЖрд▓рд╕्рдп рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рд╢рд░ीрд░ рдХी рдПрдХ рдЬ़рд░ूрд░ी рдХ्рд░िрдпा рд╣ै। рдЬрдм рд╣рдо рд╕ोрддे рд╣ैं, рддрдм рд╢рд░ीрд░ рдХी рдХрдИ рдЖंрддрд░िрдХ рдХ्рд░िрдпाрдПं рдЬैрд╕े рд╣ाрд░्рдоोрди рдХा рд╕ंрддुрд▓рди, рдХोрд╢िрдХाрдУं рдХी рдорд░рдо्рдордд, рдорд╕्рддिрд╖्рдХ рдХी рд╕рдлाрдИ, рд╕्рдоृрддि рдХा рд╕рдоाрдпोрдЬрди рдЖрджि рд╣ोрддी рд╣ैं।
| рдЙрдо्рд░ | рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдиींрдж (рдк्рд░рддि рджिрди) |
|---|---|
| рдирд╡рдЬाрдд рд╢िрд╢ु | 14–17 рдШंрдЯे |
| рдмрдЪ्рдЪे (6-13 рд╡рд░्рд╖) | 9–11 рдШंрдЯे |
| рдХिрд╢ोрд░ (14-17 рд╡рд░्рд╖) | 8–10 рдШंрдЯे |
| рдпुрд╡ा рдФрд░ рд╡рдпрд╕्рдХ (18–64 рд╡рд░्рд╖) | 7–9 рдШंрдЯे |
| рд╡рд░िрд╖्рда рдиाрдЧрд░िрдХ (65+) | 7–8 рдШंрдЯे |
2. рдиींрдж рдкूрд░ी рди рд╣ोрдиे рдХे рдиुрдХрд╕ाрди
(1) рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдкрд░ рдЕрд╕рд░
- рджिрд▓ рдХी рдмीрдоाрд░िрдпाँ: рдЙрдЪ्рдЪ рд░рдХ्рддрдЪाрдк, рд╣ाрд░्рдЯ рдЕрдЯैрдХ рдФрд░ рд╕्рдЯ्рд░ोрдХ рдХा рдЦрддрд░ा।
- рдоोрдЯाрдкा рдФрд░ рдордзुрдоेрд╣: рд╣ाрд░्рдоोрди рдЕрд╕ंрддुрд▓рди рд╕े рд╡рдЬрди рдмрдв़рддा рд╣ै।
- рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖ा рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХрдордЬोрд░: рдмीрдоाрд░िрдпों рд╕े рд▓рдб़рдиे рдХी рд╢рдХ्рддि рдХрдо рд╣ोрддी рд╣ै।
- рдд्рд╡рдЪा рдФрд░ рдмाрд▓ों рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡: рдХाрд▓े рдШेрд░े, рдмेрдЬाрди рдд्рд╡рдЪा, рдмाрд▓ рдЭрдб़рдиा।
(2) рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдкрд░ рдк्рд░рднाрд╡
- рддрдиाрд╡, рдЪिрдб़рдЪिрдб़ाрдкрди рдФрд░ рдоूрдб рд╕्рд╡िंрдЧ
- рдбिрдк्рд░ेрд╢рди рдФрд░ рдПंрдЧ्рдЬाрдпрдЯी
- рд╕्рдорд░рдгрд╢рдХ्рддि рдФрд░ рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рдоें рдХрдоी
- рдиिрд░्рдгрдп рд▓ेрдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдХрдордЬोрд░
(3) рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдпिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЬीрд╡рди рдкрд░ рдЕрд╕рд░
- рдХाрдо рдоें рдЧрд▓рддी рдФрд░ рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рдоें рдЧिрд░ाрд╡рдЯ
- рд░िрд╢्рддों рдоें рдЦрдЯाрд╕
- рдб्рд░ाрдЗрд╡िंрдЧ рдоें рдЦрддрд░ा
3. рдиींрдж рдкूрд░ी рд╣ोрдиे рдХे рдлाрдпрджे
(1) рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХे рд▓िрдП рд▓ाрднрдХाрд░ी
- рджिрд▓ рдФрд░ рд░рдХ्рддрдЪाрдк рд╕ंрддुрд▓рди рдоें рд░рд╣рддे рд╣ैं
- рд╡рдЬрди рдиिрдпंрдд्рд░рдг рдоें рдорджрдж
- рдк्рд░рддिрд░рдХ्рд╖ा рддंрдд्рд░ рдордЬрдмूрдд
- рдд्рд╡рдЪा рдФрд░ рдмाрд▓ों рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдоें рд╕ुрдзाрд░
(2) рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдХो рдордЬрдмूрддी
- рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рдФрд░ рд╕्рдорд░рдгрд╢рдХ्рддि рдмेрд╣рддрд░
- рддрдиाрд╡ рдХрдо, рдоूрдб рдмेрд╣рддрд░
- рдиिрд░्рдгрдп рдХ्рд╖рдорддा рдоें рд╕ुрдзाрд░
(3) рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдФрд░ рд╡्рдпाрд╡рд╕ाрдпिрдХ рд▓ाрдн
- рдХाрдо рдоें рджрдХ्рд╖рддा рдФрд░ рд╕рдлрд▓рддा
- рд░िрд╢्рддों рдоें рд╕ाрдоंрдЬрд╕्рдп
- рд╕рдордЧ्рд░ рдЬीрд╡рди рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдоें рд╕ुрдзाрд░
4. рдиींрдж рд╕ुрдзाрд░рдиे рдХे рдЙрдкाрдп
- рдиिрдпрдоिрдд рд╕рдордп рдкрд░ рд╕ोрдиा рдФрд░ рдЬाрдЧрдиा
- рд╕ोрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╕्рдХ्рд░ीрди рд╕े рджूрд░ी
- рдХैрдлीрди рдФрд░ рднाрд░ी рднोрдЬрди рд╕े рдкрд░рд╣ेрдЬ
- рджैрдиिрдХ рд╡्рдпाрдпाрдо
- рд╢ांрдд рдФрд░ рдЕंрдзेрд░ा рд╡ाрддाрд╡рд░рдг
- рдпोрдЧ рдФрд░ рдз्рдпाрди рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕
5. рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖
рдиींрдж рдХोрдИ рд╕рдордп рдХी рдмрд░्рдмाрджी рдирд╣ीं, рдмрд▓्рдХि рдПрдХ рдиिрд╡ेрд╢ рд╣ै — рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдоें, рдЬीрд╡рдирд╢ैрд▓ी рдоें, рдФрд░ рдоाрдирд╕िрдХ рд╕ंрддुрд▓рди рдоें। рдиींрдж рдкूрд░ी рди рд╣ोрдиे рд╕े рд╢рд░ीрд░ рдЯूрдЯрддा рд╣ै, рджिрдоाрдЧ рд╕ुрд╕्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рдЬीрд╡рди рдЕрд╡्рдпрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рд╡рд╣ीं рдкूрд░ी рдФрд░ рдЧुрдгрд╡рдд्рддाрдкूрд░्рдг рдиींрдж рдПрдХ рд╡рд░рджाрди рд╣ै рдЬो рд╣рдоें рд╕्рд╡рд╕्рде, рд╕ुंрджрд░, рдФрд░ рд╕рдлрд▓ рдмрдиाрддी рд╣ै।
рдЗрд╕рд▓िрдП, рдпрджि рдЖрдк рд╕рдЪ рдоें рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХो рдмेрд╣рддрд░ рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं, рддो рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдиींрдж рдХो рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рджें। рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рдиींрдж — рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫी рд╕ुрдмрд╣, рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫा рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рдФрд░ рдПрдХ рдЕрдЪ्рдЫा рдЬीрд╡рди рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░рддी рд╣ै।

рдЯिрдк्рдкрдгिрдпाँ
рдПрдХ рдЯिрдк्рдкрдгी рднेрдЬें